Kırmızı Palmiye Böceği

Palmiye Kırmızböceğinin hayatıErginleri genellikle 25 mm den daha uzundur. Kırmızı renginde ve siyah oluşu en dikkati çeken özelliğidir.Yılda birden fazla döl verebilmekte ve bir dişi 530 adet kadar yumurta bırakabilmektedir. Bunun yanı sıra aralık vermeden sürekli 1 km den fazla mesafelere uçarak ulaşabilen güçlü uçma özelliğine sahiptir.  
Palmiye Kırmızböceğinin yayılışıDünyada ilk defa 1980’li yılların ortalarında Arap Yarımadasında bulunmuş ve hızla yayılmaya devam etmiştir. Zararlı, günümüzde Güney Asya, Malezya, Kuzey Afrika ve hatta Güney Avrupa’da yaygın olarak bulunmaktadır. Bulaşık ülke sayısı devamlı artış göstermektedir. Türkiye’de ilk defa 2005 yılında Akdeniz Bölgesi’nde Mersin’de hurma (Phoenix dactylifera) ağaçlarında saptanmıştır. 2006 yılında Akdeniz ve Ege Bölgelerinde saptanmıştır. Dünyada önemli karantina zararlısı olarak kabul edilmiş olan bu zararlının daha fazla yayılmasını ve bulaşmasını engellemek için önlemler alınmaya devam edilmektedir. 
Palmiye Kırmızıböceğinin zararıHurma, palmiye vb. Palmiyegiller (Palmae/Arecaceae) familyasına ait bitkiler ile Skaslar (Cycadaceae)’da çok önemli zarara yol açabilmektedir. Ağaçlar şiddetli bir şekilde bulaşık olduğunda zayıflar, tüm yaprakları kahverengileşerek kurur, ağacın gövdesi veya tacı kırılır ve ölür.Larvaları gövde içinde tünel açarak zarar vermesi nedeniyle, böceğin varlığı ancak çok geç bir devrede ağacın ölümü ile belirlenebilmektedir. Bu nedenle, bu zararlının mücadelesinde alışılagelmiş mücadele metotlarının (kimyasal mücadele) etkili olması oldukça zordur. 
Palmiye kırmızıböceği mücadelesi -“RHYFER®”feromonuPalmiye kırmızıböceği erkek ergin bireyleri, zarar görmüş ağaçlar üzerinde dişi bireyler ile biraraya gelebilmek için “Ferrugineol” olarak isimlendirilmiş olan toplulaşma feromonu üretmektedir. Yoğun bilimsel araştırmalar sonucunda, ana bileşim olan bu feromona ayrıca Sinerjist (etkiyi arttırıcı) olarak bilinen bitki dokusunun da ilave edilmesi ile elde edilen “RHYFER®” isimli ürün sayesinde çok cezbedici ve etkili bir tuzak sistemi oluşturulmuştur. Bu özel madde sayesinde bu feromon diğer ürünlerden daha üstün duruma getirilmiştir. Bu sinerjist madde, esas olarak bitki dokusu içerdiği için bu feromona diğer ürünlerde olduğu gibi ekstra bitki dokusu ilavesine gerek duyulmamaktadır. Yani gerekli tüm bileşenler bir dispenser paketi içinde bir araya getirilmiş durumdadır. Bu da uygulamada kolaylık sağlamıştır. Almanya’da üretici firmamız Trifolio-M GmbH’e ait olan “RHYFER®” ticari isimli bu feromon, Dünyada birçok ülkede özellikle hurma ve palmiye plantasyonlarında zararlı olan Palmiye kırmızıböceği mücadelesinde, zararlının varlığını belirlemek amacıyla yapılan sürveylerinde monitör olarak ve zararlının direk mücadelesinde kitle yakalama amacıyla kullanılmaktadır. Bu feromon+tuzak sistemi, zararlının hem dişi hem de erkek ergin bireylerini çekebilmekte ve erkek bireylere oranla dişi ergin bireylerini daha fazla sayıda yakalayabilmektedir. Böylece tuzaklarda genç ve henüz yeni yumurta bırakma olgunluğuna gelmiş olan dişi erginlerin çoğunlukla yakalanması ile zararlının çoğalması ve yayılması başarıyla önleyebilmektedir. Zararlı larvalarının gövde içinde gizli olarak bulunması, zararlının erken dönemde belirlenmesini zorlaştırmaktadır. Zararlının varlığı, ağaçlarda sadece çok ağır zarar oluşturduktan sonra ortaya çıkmaktadır. Bu konuda da “RHYFER®” ticari isimli feromon, aynı zamanda zararlı saldırısını önceden belirlemede etkili bir uyarı aracı olarak görev yapmaktadır.   
Avantajları•         “RHYFER®” feromon ve sinerjist (etkiyi arttırıcı) madde içermektedir. •         Sinerjist madde esas olarak bitki dokusu içerdiği için, bu feromona diğer ürünlerde olduğu gibi palmiye vb. bitki kısımlarının ilavesine gerek yoktur. •         Feromon ve tuzağın kullanımı kolaydır. •         Zararlının etkili bir şekilde kontrol edilmesini sağlar.•         Feromon çok uzun süre (iklim koşullarına bağlı olarak 10-15 hafta) kullanılabilmektedir. •         Çevreye zarar vermez, çevre dostudur ve zehirli madde içermez. •         İnsan ve hayvan sağlığını korur.•        Pestisitlerin yoğun kullanımının azaltılmasını ve bunun sonucunda mücadele masrafının azaltılmasını sağlar.
Uygulama şekli ve dozu

·         Tesbit ve izleme:

Tuzaklarda erginlerin görülmesi, bu alanda zararlının bulunduğunu gösterir. Tuzaklarda belirli dönemlerde yakalanan böcekler sayılarak, zararlının ergin uçuş aktivitesi ve popülasyon yoğunluğu hakkında bilgi sağlanır. Bu bilgiler esas alınarak, uygun mücadele yöntemleri belirlenir.

1.      Zararlının tespiti için hurma, palmiye vb. Palmiyegiller (Palmae / Arecaceae) familyasına ait bitkiler ile Skaslar (Cycadaceae)’ın bulunduğu:

§         Otel, tatil köyleri, park, bahçe ve fidanlıklarda hektara 1 adet;

§         Yol kenarı ve orta refüjlerde sıra halindeki ağaçlara ise 100 metre ara ile tuzak asılır.

2.      Tuzaklar, ergin çıkışı başlamadan önce, genellikle mart ayı başında, asılır.

3.      Erginlerin doğada aktif olarak bulunduğu dönemde asılı olarak tutulur.

4.      Ergin çıkışı sona erdiğinde (genellikle Aralık ayı sonunda) tuzaklar şiddetli kış şartlarından dolayı etkilenmemeleri için ağaçlardan alınır.

·         Kitlesel tuzaklama:

Böceğin varlığının tespit edildiği yerlerde direk mücadelesi için kitlesel yakalama amacıyla tuzak sayısı artırılarak uygulama yapılır. Bu feromon, yumurta bırakacak olan dişi bireyleri çeker ve böylece zararlının üreme zincirini kolay ve etkili bir şekilde bozulmasına yol açar. Bu şekilde uygulanan kitlesel tuzaklama, kimyasal insektisitlerin kullanımına karşı çevre dostu olan alternatif mücadele yöntemidir.

1.      Kitlesel amaçlı olarak dekara 4-5 tuzak (hektara 40-50 tuzak) gelecek şekilde tuzak asılması gereklidir.

2.      Tuzaklar Marttan Aralığa kadar asılı tutulmalıdır.

3.      Her bir tuzağa 10-15 haftada bir yeni feromon eklenmelidir.

  Kullanım şekli

·         Feromon (dispenser), VİT-İskandinav tipi üç hunili tuzakla kullanılır.

·         Tuzaklar, serbest hava akışı olan ağacın gövdesine, hâkim rüzgâr yönüne ve 1.50-2.00 metre yüksekliğe gelecek şekilde asılır.

·         Tuzakların fırtınadan zarar görmemesi için üst ve alt kısımlarındaki deliklerden bir tel yardımı ile ağaç gövdesine iyice bağlayınız.

·         Feromon poşeti, açılmadan ve delinmeden poşetin üst kısmında bulunan delikten tuzağın üst kısmında bulunan çengele asılır.

·         Tuzaklar, haftada bir olmak üzere düzenli aralıklarla kontrol edilir.

·         Tuzağın alt kısmında bulunan ergin toplama kabında yakalanan Palmiye kırmızıböceği erginleri sayılarak kaydedilir ve kap boşaltılarak yerine takılır.

·         Feromon (dispenser) poşetinin yanına 10-15 haftada bir yenisi eklenir.

·         Uygulamadan sonra ellerinizi yıkayınız.

 Depolama şekli

·         Feromon (Dispenser) paketlerini, orijinal polietilen/alüminyum folyo paketi ile ağzı kapalı olarak, buzdolabı veya soğutucuda 0°C’nin altındaki sıcaklıklarda depolayınız.

·         Kullanım zamanına kadar feromonları orijinal ambalajında kapalı tutunuz. Bu şartlarda depolanan feromonlar imal tarihinden itibaren iki yıl etkisini korur.